Çocukluğumuzdan beri bize öğretilen şeyler hep yanlış-doğru olarak ayrılmıştır değil mi? Kimseden izinsiz eşyasını alma, kimseye zarar verme, yalan söyleme, nazik ol…

Ama kültürden kültüre, inanış biçiminden inanış biçimine göre değişebilecek gri bölgelerde durumu nasıl idare etmeli?

Liderleri zorlayan konulardan biri bu gri bölgelerde karar alıp etik bir yönetim anlayışını tutarlı şekilde sürdürebilmek. Alınan bir karar başka bir çalışanın hoşuna gitmeyebilir, çıkar çatışmalarına sebep olabilir veya tartışma yaratabilir. Hatta alınan bazı etik olmayan kararlar çok daha büyük sonuçlar doğurup skandallara sebep olabilir. Mesela karbon salınımı deyince hala akla gelen tek bir marka var…

Maalesef etik davranış ve liderlik de her zaman kol kola gitmiyor. Üzücüdür ki, yapılan bir araştırmaya göre yöneticilerin %63’ünden kendi etik anlayışlarının dışında şeyler yapması isteniyor, %43’ünden şirket etikleri dışında davranılması isteniyor, %9’undan ise yasalara aykırı davranması bekleniyor. Neyse ki liderlerin etik davranışlar sergilemesinin çalışan bağlılığını artırdığına yönelik ScienceDirect’te yayınlanan bir araştırma da mevcut.

Birçok kişinin ve farklı kültürlerin bir arada olduğu çalışma ortamı içinde herkesin aynı şeye inandığı bir ahlak anlayışı yaratabilmek mümkün mü?

Evet mümkün! Aşağıdaki adımlarla etik bir kültür anlayışı yaratarak…

• Kendi işinizi yapıyorsanız kendinizi tanıyıp değerlerinizi oluşturun ve onları işiniz için kullanışlı hale getirin. Eğer bir kuruluşta çalışıyorsanız kendi değerleriniz ile çalıştığınız yerin değerlerinin ne ölçüde örtüştüğüne bakın. Daha sonra organizasyonel bir değer anlayışı tanımlayın.
• Tanımlanan etik anlayışınıza şirketiniz ne ölçüde uyum sağlıyor, neler geliştirilmeli gibi bir çalışma yapıp etiklik denetimi gerçekleştirin.
• Değerleri oluşturduktan sonra hangi davranışların onlara uygun olup olmayacağını, etik ikilemlere nasıl yaklaşacağınızı belirleyin. Değerlerle uyumlu hareket edebilmek için davranış kuralları benimseyin.
• “Ayinesi iştir kişinin!” Doğru bir davranış modeli oluşturun ve örnek olun.
• Hem fikir birliği sağlamak hem de değerleri herkese benimsetmek için çalışanları bilinçlendirin.
• Kanunlar ve etik her zaman beraber gitmeyebilir. Kural ve etik ayrımını iyi yapın.
• Performans değerlendirmeleri yaparken ve hedef koyarken etik değerleri de kriterlere ekleyin.
• Değerlerinizi iş ilanında belirtmek, görüşmelerde bunlara değinmek, değerlerinizle örtüşen kişilerle ilerlemek ve referans kontrolünü buna uygun şekilde yapmak çok önemli. Kısacası doğru insanları işe alın.
• Her kararın herkes için uygun olmayacağı aşikar. Açık bir geri bildirim mekanizması oluşturun ve buna katılımı teşvik edin.
• Başkalarının bir şeyi doğru yapıp yapmadığını denetlemek kolay, peki ya kendiniz? Hatalara açık olun ve iğneyi başkasına, çuvaldızı kendinize batırmayı bilin.

Her şeyin kağıt üstündeki gibi sorunsuz gitmediği zor ve belirsiz durumlarla başa çıkılmak zorunda kalındığında ise çalışanlarla iletişimde olmak, onları sürece dahil etmek, aidiyet açısından çok önemli. Ayrıca bu değerlerin iç iletişimde üstünde durmak ve bu değerleri sıkça dillendirmek ise uygulanmasını sağlamanın bir diğer yolu.

Alınan her kararın herkesi mutlu etmesinin maalesef ki bir yolu yok. Yapılacak en önemli şey şeffaf ve dürüst olup belirlenen değerlere bağlı kalmak. Etik liderliğin özünü oluşturan da bu.

Bu yazıda https://business.tutsplus.com/tutorials/what-is-ethical-leadership--cms-31780 linkinden faydalanılmıştır.